Jednym z pierwszych wdrożeń Systemu FallSkip w Polsce to „Centrum Aktywności i Zdrowia” działające przy Legionowskim Uniwersytecie III Wieku w Legionowie, które wraz z Przychodnia Moja we wrześniu uruchomiło program darmowych badań ryzyka upadków, których zasadniczą częścią jest wykorzystanie systemu FallSkip.
Przebadano w ten sposób do tej pory ok. 80 osób w wieku powyżej 65 roku życia. W ponad 55% przypadków zaobserwowano podwyższone wskaźniki ryzyka.
Ponad 30% spośród nich otrzymało indywidualne programy ćwiczeń i rehabilitacji, które kontynuują pod kierunkiem fizjoterapeuty.
System FallSkip od blisko roku jest również użytkowany przez Instytut Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Kardynała Stefana Wyszyńskiego w warszawskim Aninie.
Instytut wykorzystuje funkcjonalność Systemu FallSkip, która doskonale sprawdza się w ocenie postępów pacjentów w rehabilitacji pozabiegowej.
Innowacje społeczne to jeden z obszarów z największymi perspektywami rozwoju.
José David Garrido, Dyrektor ds. Innowacji w Instytucie Biomechaniki w Walencji, Hiszpania (IBV)
Aplikacja Fallskip, opracowana przez naukowców z Instytutu Biomechaniki w Walencji (IBV) jako jeden z projektów w dziedzinie innowacji społecznych pozwala na szybką diagnozę funkcjonalną pacjenta oraz obiektywną ocenę ryzyka upadku u osoby starszej. Według Światowej Organizacji Zdrowia upadki są drugą najczęstszą przyczyną śmierci osób w podeszłym wieku.
FallSkip oparty jest na protokole klinicznym zmodyfikowanego testu Time up & Go (TUG).
Zaledwie 2-minutowy test pozwala na uzyskanie obiektywnego wskaźnika ryzyka upadku. Szacuje się, że w przypadku uzyskania wyników wskazujących na wysokie zagrożenie upadkiem, wdrożenie środków zapobiegawczych może zmniejszyć ryzyko upadku nawet o 30 do 40%.
Aplikacja mobilna Fallskip
Aby dowiedzieć się więcej o innowacji FallSkip, którą można znaleźć już też na rynku polskim, rozmawiamy z José Davidem Garrido, Dyrektorem ds. Innowacji w Instytucie Biomechaniki w Walencji oraz ekspertem w dziedzinie pomiarów biomechanicznych.
– Czy mógłby Pan szczegółowo wyjaśnić działanie aplikacji FallSkip? Jakie zmienne są mierzone i w jaki sposób są łączone oraz walidowane, aby stworzyć ostateczny wynik, czyli wskaźnik ryzyka? Jakie technologie zostały zastosowane w urządzeniu?
FallSkip rejestruje ruch pacjenta podczas testu, analizuje go i oblicza zmienne biomechaniczne związane z ryzykiem upadku. Zdolność do utrzymania równowagi jest mierzona poprzez analizę środka masy ciała podczas fazy stojącej. Kolejny etap to analiza przemieszczenia się środka masy ciała, co pozwala na określenie wzoru chodu pacjenta. Następnie oblicza siłę mięśni kończyn dolnych poprzez analizę siły wywołującej ruch, a także mierzy zdolność reagowania na bodźce zewnętrzne.
Zmienne te rejestrowane są automatycznie w modelu biomechanicznym zawartym w aplikacji, który przypisuje odpowiednią ocenę ryzyka upadku zgodnie z indywidualnymi cechami osoby badanej, takimi jak płeć, wzrost, waga i historia wcześniejszych upadków.
– Na czym polega rozszerzona wersja testu „Timed up and Go” zastosowanego w urządzeniu?
Software analizuje reakcję biomechaniczną pacjenta, wykonując zmodyfikowany protokół testu „Timed up & Go” (TUG), który jest wykonywany w czterech kolejnych fazach. Pierwszą jest pozycja stojąca: pacjent musi stać nieruchomo z rękami po bokach przez 30 sekund. Następnie urządzenie wydaje dźwięk i w tym momencie pacjent musi rozpocząć 3-metrowy marsz w linii prostej w kierunku krzesła. W trzecim etapie badania pacjent siada i wstaje z krzesła bez podpierania się rękoma. Na koniec pacjent wraca marszem do pozycji startowej.
Jakie „wskaźniki diagnostyczne” można otrzymać w wyniku testu??
Wynik oceniający ryzyko upadku jest dostępny natychmiast po wykonaniu testu i zawiera obiektywną, numeryczną ocenę wszystkich zmiennych biomechanicznych związanych z ryzykiem upadku. W ten sposób osoba przeprowadzająca test może zidentyfikować źródło lub przyczynę zwiększonego ryzyka: czy jest to zaburzenie równowagi, nieodpowiedni czy zaburzony sposób chodu, osłabienie mięśni nóg czy też może osłabiona zdolność reakcji na bodźce zewnętrzne.
Dzięki tym informacjom można zalecić odpowiednią interwencję terapeutyczną lub dalsze, bardziej szczegółowe badania w celu zweryfikowania przyczyny uzyskania nieprawidłowego wyniku, który wpływa na zwiększony poziom ryzyka upadkiem.
Ponadto łatwość przeprowadzania testu i jego powtarzalność pozwala w obiektywny sposób weryfikować wyniki w trakcie terapii w celu oceny jej skuteczności. Ułatwia to podejmowanie decyzji dotyczących utrzymania, ukończenia lub w razie potrzeby, modyfikacji wcześniejszych zaleceń terapeutycznych.
– Na jakim etapie jest projekt? Czy jest już używany w warunkach klinicznych?
W ubiegłym roku zakończyliśmy proces opracowywania, rejestracji i walidacji systemu i obecnie już ponad 35 instytucji sektora opieki zdrowotnej i badań klinicznych korzysta z systemu w procesach opieki nad osobami starszymi.
Naszą krótkoterminową perspektywą jest transfer systemu do segmentów podstawowej opieki zdrowotnej, domów seniora, klinik fizjoterapii, rehabilitacji, geriatrii i pracowników medycyny pracy.
– Czy obliczyliście, ile szacunkowo upadków można uniknąć przez wdrożenie aplikacji i zastosowania wczesnej prewencji?
W Hiszpanii odnotowuje się ponad 3 miliony upadków rocznie u osób powyżej 65 roku życia, z czego ponad 1400 zgonów wynika z ich powikłań. Szacuje się, że z powodu upadków rocznie na świecie umiera 64 000 ludzi. Według Światowej Organizacji Zdrowia wdrożenie systemów zapobiegania upadkom opartych na ocenie ryzyka może zapobiec między od 30 do 40% z nich.
– A zatem system jest skierowany nie tylko do lekarzy, szpitali i centrów medycznych, ale także do użytku przez personel mniej specjalistyczny. Wydaje się bowiem, że interfejs jest bardzo intuicyjny i dostosowany do pracy z pacjentami w tej grupie wiekowej. Jaka jest Pana opinia na ten temat?
Aplikacja FallSkip została zaprojektowana do użytku przez szeroko rozumiany personel medyczny, choć niekoniecznie przez lekarza. Bardzo zadbaliśmy o prosty interfejs systemu, dzięki czemu jest on bardzo intuicyjny zarówno pod względem obsługi, jak i zrozumienia dostarczanych informacji. Łatwość przeprowadzania pomiarów była również kluczowym elementem w projekcie, dzięki czemu czas niezbędny do przeprowadzenia testu jest minimalny – nie dłuższy niż 2 minuty. Wzięliśmy pod uwagę ograniczenia czasu i przestrzeni, które istnieją podczas konsultacji medycznych, dlatego postrzegamy prostotę i szybkość aplikacji FallSkip za jego unikalną wartość.
– Czy pracujecie nad inną podobną lub inną aplikacją?
Właśnie w tej chwili pracujemy nad nowym projektem opartym na technologii mobilnej, który umożliwia rekonstrukcję kształtów ciała w 3D. Zastosowania tej technologii są bardzo różnorodne, od pomocy we wczesnym wykrywania otyłości, badania ewolucji stopnia dojrzałości dzieci czy kontroli efektów aktywności fizycznej lub w chirurgii kosmetycznej lub rekonstrukcyjnej.
– Co oznacza dla Pana dotarcie produktu FallSkip do półfinału w konkursie Mapfre Social Innovation Awards?
To zaszczyt być wśród finalistów tej edycji konkursu Mapfre Social Innovation. Wsparcie Fundacji Mapfre zachęca nas do kontynuowania pracy w dziedzinie innowacji społecznych, szczególnie w zakresie opieki nad ludźmi starszymi. Bardzo dziękujemy za wsparcie dla projektu, który może wpłynąć na poprawę jakości życia osób starszych.
Dokument przygotował: Adam Bazela – 4Family Group
