Dwie uczennice ze szkół w powiecie legionowskim stały się ofiarami rówieśników, którzy z pomocą popularnych aplikacji wygenerowali ich przerobione zdjęcia i zaczęli je rozpowszechniać. W jednej ze spraw głos zabrał nawet Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, zawiadamiając Policję o możliwości popełnienia przestępstwa. Obie sprawy są już w rękach organów ścigania.
Uczennica jako „obraz AI”. Sprawą zajmuje się prokuratura
W piątek 6 czerwca Urząd Ochrony Danych Osobowych poinformował, że uczniowie jednej z podwarszawskich szkół podstawowych wygenerowali przy użyciu aplikacji zdjęcie koleżanki w sytuacji intymnej. Wizerunek został następnie udostępniony na platformie Instagram, z komentarzami zachęcającymi do dalszego tworzenia i rozpowszechniania tego typu treści.
Prezes UODO oficjalnie zawiadomił Policję, uznając, że doszło do rażącego naruszenia prywatności i możliwego przestępstwa. Poszkodowaną jest dziewczynka poniżej 15. roku życia, a wygenerowany obraz – mimo że nie powstał z udziałem realnego fotografa – może prowadzić do identyfikacji ofiary.
Szkoła, rodzice i instytucje reagują
Jak ustaliła Gazeta Powiatowa, sprawa dotyczy Szkoły Podstawowej im. Armii Krajowej w Jabłonnie. Informacje o incydencie przekazały do organów ścigania zarówno dyrekcja szkoły, jak i rodzina uczennicy oraz Urząd Ochrony Danych Osobowych. Prokurator Rejonowa w Legionowie, Anna Tondera-Wolińska, potwierdziła, że postępowanie w tej sprawie już się toczy, a prokuratura czeka na pełny materiał dowodowy.
UODO przypomina, że tego typu zachowanie może podlegać pod art. 202 § 3 kodeksu karnego, który penalizuje wytwarzanie i rozpowszechnianie treści pornograficznych z udziałem osób małoletnich. Za taki czyn grozi kara od 2 do 15 lat pozbawienia wolności.
Legionowo: kolejna szkoła, kolejna sprawa
Do podobnego zdarzenia doszło także w Szkole Podstawowej nr 8 w Legionowie. Tam również doszło do przerobienia wizerunku uczennicy i rozpowszechniania go w sieci. W tym przypadku zawiadomienie złożyła matka dziewczynki, a sprawa została zakwalifikowana z art. 190a § 2 kodeksu karnego, czyli jako uporczywe nękanie (tzw. stalking).
Jak poinformowała prokurator Tondera-Wolińska, zdjęcia nie miały charakteru pornograficznego, jednak sprawcy – będący osobami nieletnimi – zostali pociągnięci do odpowiedzialności przed Sądem Rodzinnym. Sprawę przekazano do III Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu Rejonowego w Legionowie.
Sztuczna inteligencja w rękach dzieci – realne zagrożenie
Oba przypadki pokazują, że rozwój technologii i łatwy dostęp do aplikacji wykorzystujących sztuczną inteligencję mogą stanowić realne zagrożenie – zwłaszcza w rękach dzieci i młodzieży. Programy umożliwiające modyfikację zdjęć czy generowanie realistycznych obrazów są dziś dostępne na wyciągnięcie ręki, a ich użycie nie wymaga żadnych umiejętności technicznych. – Niepokojące jest, że dzieci w wieku szkolnym są w stanie w kilka minut stworzyć i rozpowszechnić treść, która może zniszczyć życie drugiej osoby – komentują pracownicy UODO. – Potrzebna jest większa czujność rodziców oraz edukacja cyfrowa w szkołach.
Potrzeba reakcji i edukacji
Choć sprawcy obu zdarzeń to osoby niepełnoletnie, sprawy mają charakter bardzo poważny. Obok możliwych sankcji prawnych, które rozpatrzy Sąd Rodzinny, incydenty te powinny być alarmem dla rodziców, nauczycieli i decydentów. Coraz więcej narzędzi dostępnych w sieci może zostać użytych w sposób krzywdzący i nieodwracalny – często bez świadomości skutków.
Na koniec warto przypomnieć: naruszenie godności, prywatności i bezpieczeństwa nie wymaga dziś fizycznej obecności – wystarczy kilka kliknięć, by ktoś został zraniony na lata.