Stowarzyszenie „Żołnierze Mazowsza” utworzyło Grupę Rekonstrukcyjno-Historyczną (GRH) „Zgrupowanie Zegrze”. Grupa ta rekrutuje pasjonatów historii, których interesuje okres odzyskania niepodległości oraz walki o granice niepodległej ojczyzny.
Teren powiatu legionowskiego, ze względu na liczne obiekty wojskowe, stał się zapleczem szkoleniowym dla powstającej armii polskiej. Początkowy okres to systematyczne rozbrajanie oddziałów niemieckich, przejmowanie uzbrojenia, wyposażenia i obiektów wojskowych. Nie wszędzie oddziały niemieckie miały ochotę wycofać się bez walki. Rejon Zegrza, Legionowa (Jabłonny), pobliskiego Modlina i Warszawy, to rejony formowania oddziałów, które odegrały kluczową rolę w obronie ojczyzny.
Dywizjon Huzarów Śmierci
Po dwóch latach do granic naszego powiatu dotarła wojna. Na przedpolach Warszawy pojawiła się armia sowiecka. Zdobycie Warszawy przez oskrzydlenie od północy stało się celem wojsk sowieckich. Rosjanie planowali obejść Warszawę forsując Wisłę między Modlinem i Warszawą. Teren powiatu legionowskiego wzdłuż Narwi, do Serocka, okolice Nieporętu stał się częścią ostatniej linii obrony przed bezwzględnym żołdactwem sowieckim. Odcinek Zegrze, wchodzący w skład 1 Armii obsadzony został przez oddziały VII Brygady Piechoty Rezerwowej (155, 159 i 167 pułk piechoty). Do zgrupowana przydzielona została jedna z najbardziej znanych formacji kawalerii ochotniczej Dywizjon Huzarów Śmierci. Śmiały atak huzarów doprowadził do wyzwolenia Serocka 16 sierpnia 1920 roku i zdobycia mostu w Wierzbicy, który Rosjanie próbowali spalić.
Przygotowanie pododdziałów
Dlatego GRH „Zgrupowanie Zegrze” odtwarza oddział piechoty i kawalerii. Celem grupy jest przygotowanie pododdziałów do udziału w rekonstrukcjach historycznych wydarzeń, które mały miejsce na terenie naszego powiatu. Utworzenie GRH wiąże się z pozyskaniem broni (repliki), umundurowania i wyposażenia zgodnego z epoką. Kolejnym ważnym elementem jest przygotowanie żołnierzy-rekonstruktorów, którzy zapoznają się z elementami musztry. W oddziale kawalerii mile widziane są osoby posiadające umiejętności jazdy konnej.
Wsparcie z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich
Jedną z większych przeszkód w formowaniu GRH są środki finansowe. Stowarzyszenie złożyło projekt na konkurs „Rozwój Organizacji” ogłoszony przez Fundusz Inicjatyw Obywatelskich (FIO) Mazowsze Lokalne pt. „Projekt Rok 1918-2018”. Celem tego projektu było zdobycie środków finansowych na wyposażenie pododdziału piechoty GRH „Zgrupowanie Zegrze”. Projekt obejmował pozyskanie kompletu umundurowania (spodnie, czapka, kurtka mundurowa, owijacze i buty), wyposażenia (pas i ładownice) oraz broń (cztery repliki karabinów Mauser). Cały projekt został oszacowany na 9792 zł w tym 5000 zł otrzymano z FIO, 2000 zł zostało wygospodarowane ze środków stowarzyszenia oraz 2792 zł, to wkład własny niefinansowy (praca wolontariuszy). Do realizacji projektu został powołany zespół pięciu członków stowarzyszenia, który przeprowadził analizę uzbrojenia, wyposażenia i umundurowania żołnierzy Wojska Polskiego w okresie 1918-1921. Na podstawie przeprowadzonych analiz przyjęty został wzór umundurowania żołnierzy piechoty. Kolejnym problemem, z którym stowarzyszenie musiało się zmierzyć, to pozyskanie materiałów i gotowych elementów wyposażenia. W przypadku zakupu broni, pozyskanie replik broni z tego okresu jest bardzo trudne. Zakupione repliki Mauserów pochodzą z późniejszego okresu, takie udało im się pozyskać. Oprócz karabinów i butów wszystkie pozostałe elementy wyposażenia i umundurowania są replikami uszytymi według opracowań i przygotowanych wzorów przez członków stowarzyszenia. Poza umundurowaniem dla piechoty pozyskanym z udziałem środków z FIO, przygotowane zostały mundury kawalerii (trzy ułanki według wzoru 1917). Jest to jeden z najładniejszych mundurów używanych przez żołnierzy Wojska Polskiego w XX wieku.
Rekonstrukcje epoki napoleońskiej i Powstania Listopadowego
Stowarzyszenie „Żołnierze Mazowsza” posiada dwie GRH. Pierwszą jest „8 pułk piechoty Księstwa Warszawskiego”, która od trzech lat uczestniczy w wielkich rekonstrukcjach epoki napoleońskiej i Powstania Listopadowego w kraju i zagranicą (obecnie liczy 27 członków w tym roku 16 rekonstruktorów z 8 pp brało udział w rekonstrukcji Bitwy pod Waterloo wraz z 5000 rekonstruktorów z całego świata). Drugą grupą jest „Zgrupowanie Zegrze”. Celem stowarzyszenia jest pielęgnowanie tradycji i pamięć o historycznych jednostkach Wojska Polskiego. Stowarzyszenie stara się rozwijać swoją działalność tworząc kolejne GRH. Poszukuje również chętnych do organizacji grupy zajmującej się rekonstrukcją cywilną. Grupa taka odtwarza ubrania, stroje noszone przez ludność cywilną, zwyczaje i warunki życia mieszkańców wsi i miast z różnych okresów historii.
fot. Stowarzyszenie „Żołnierze Mazowsza”
