Chociaż w Polsce nie ma jeszcze oficjalnie kalendarzowej ani astronomicznej zimy, to od kilku już dni praktycznie w całym kraju panują trudne warunki zarówno na drogach jak i chodnikach. Spowodowane jest to opadami śniegu i temperaturą, która utrzymuje się poniżej 0°C. Właściciele i zarządcy budynków muszą pamiętać o obowiązku odśnieżania dachów. Dodatkowo ważną sprawą towarzyszącą obecnej pogodzie są przepisy dotyczące odśnieżania chodników. Co grozi za ich nieprzestrzeganie?
W 2023 roku zima, zarówno ta kalendarzowa jak i astronomiczna przypadają na 22 grudnia. Pomimo tego, że do powyższej daty zostały jeszcze ponad dwa tygodnie pogoda za oknami wcale nas nie rozpieszcza. Intensywne opady śniegu i temperatury, które spadają poniżej 0°C w ciągu ostatnich dni powodują, że na drogach i chodnikach coraz częściej występuje zalegający śnieg lub lód.
Właściciele i zarządcy budynków powinni pamiętać o konieczności odśnieżania dachów i usuwaniu zwisających sopli. Dodatkowo przypominamy o obowiązku odśnieżania chodników. Na kim spoczywają powyższe zadania?
Odśnieżanie chodnika
Za odśnieżanie chodnika (wydzielona część drogi publicznej służąca dla ruchu pieszego położona bezpośrednio przy granicy nieruchomości) zgodnie z prawem budowlanym odpowiada właściciel lub zarządca nieruchomości.
Są jednak wyjątki, kiedy właściciel lub zarządca nieruchomości nie musi odśnieżać chodnika przy swojej posesji:
- Jeżeli między chodnikiem a granicą działki jest pas zieleni, wówczas za odśnieżenie odpowiada gmina.
- Jeżeli na chodniku parkują samochody, a zarządca drogi pobiera z tego tytułu opłaty, wtedy to on jest zobowiązany odśnieżyć. Zarządca drogi ma dodatkowo obowiązek odśnieżania dróg publicznych.
Pomimo jasnych wytycznych kto za co jest odpowiedzialny, tak już przepisy nie precyzują częstotliwości odśnieżania. Sąd Najwyższy w wyroku z 2017 roku stwierdził, że właściciel nieruchomości powinien zachować należytą staranność, choć częstotliwość tych czynności nie jest ściśle określona.
Zgodnie z art. 117 kodeksu wykroczeń osoba, która nie spełnia swojego obowiązku utrzymania porządku w obrębie swojej nieruchomości podlega karze grzywny do 1500 zł lub karze nagany. Dodatkowo osoba, która przewróci się i dozna uszczerbku na zdrowiu podczas przechodzenia przez ośnieżony lub oblodzony chodnik może zażądać odszkodowania na drodze cywilnej. Odszkodowanie może dotyczyć zwrotu kosztów leczenia urazu, rehabilitacji a nawet przyznania renty z powodu trwałego uszczerbku na zdrowiu. Do kogo w takiej sytuacji powinno się zgłosić żądanie odszkodowania? Podmiotem, do którego należy się zwrócić, nie jest jednak właściciel posesji, ale gmina (wójt, burmistrz lub prezydent miast). Dlaczego? Dzieje się tak dlatego, że choć obowiązek utrzymania chodnika w odpowiednim stanie spoczywa na właścicielu nieruchomości, to już nadzór nad wykonaniem tego obowiązku sprawuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Z tego właśnie względu za szkodę spowodowaną nieodśnieżonym lub oblodzonym chodnikiem odpowiada gmina, ponieważ najwyraźniej nienależycie wypełniła obowiązek nadzoru nad właścicielami nieruchomości.
Odśnieżanie dachu
Prawo budowlane jasno precyzuje, że obowiązek odśnieżania dachu i elewacji spoczywa na właścicielu lub zarządcy budynku. Dodatkowe zagrożenie stwarzają zwisające sople lodu. Pamiętajmy, że spadający śnieg lub lód może wyrządzić krzywdę przechodzącym osobom. Zalegający śnieg może również osłabić i uszkodzić konstrukcję dachu.
Na podstawie art. 61, ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2021 poz. 2351 z późn. zm.) właściciel lub zarządca obiektu budowlanego obowiązany jest „zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych odziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.”
Odśnieżanie dachu to praca niebezpieczna i na wysokości. Do jej wykonania powinny być wynajmowane odpowiednio wykwalifikowane ekipy. Nadzór Budowlany przestrzega, że prace takie powinny być prowadzone z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i przepisów BHP. Za nieodśnieżenie dachu może grozić mandat w wysokości co najmniej 500 zł lub nawet kara do roku pozbawienia wolności.
fot. arch. GP
