Tuż przed długim weekendem majowym (29 kwietnia) Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację specustawy pomocowej, która wydłuża o 60 dni termin wypłaty świadczeń za pomoc uchodźcom z Ukrainy. Podpisany przez prezydenta dokument wszedł w życie 30 kwietnia br. Wprowadzona regulacja pozwoli też samorządom na weryfikowanie wniosków o świadczenie w utworzonej w tym celu bazie danych.
Po wejściu w życie zmienionej regulacji świadczenie za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia uchodźcom z Ukrainy będzie wypłacane za okres do 120 dni. To o 60 dni więcej niż przewidują poprzednie przepisy. Wysokość takiego świadczenia to w dalszym ciągu 40 złotych za osobę dziennie. We wniosku o 40 zł za gościnę obywatela Ukrainy trzeba podać jego numer PESEL. Wcześniej nie było to wymagane.
– Do tej pory można było wpisać PESEL albo inny numer, który identyfikował obywatela Ukrainy. Mógł być to np. numer ukraińskiego dowodu osobistego. Ale teraz nie ma już problemów z wyrobieniem numerów PESEL. Są wyrabiane na miejscu, nawet w największych miastach, jak Kraków czy Warszawa, nie trzeba czekać tak długo, jak na początku marca – powiedział w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” Paweł Szefernaker, pełnomocnik rządu ds. uchodźców wojennych z Ukrainy.
Udzielenie wsparcia będzie więc uzależnione od spełnienia formalności przez gości. A świadczenie jest wypłacane z dołu – najpierw gospodarze ponoszą koszty utrzymania swoich lokatorów, potem otrzymują zwrot. Wszystkie wnioski składane po wejściu w życie nowelizacji ustawy muszą już zawierać numer PESEL. – Otwieramy drzwi Ukraińcom. Wielu Polaków pomagało przecież, nie licząc na środki. Ale musimy wprowadzić zabezpieczenia, by w tym samym czasie nie były pobierane środki na te same osoby – tłumaczył Paweł Szefernaker.
Ile wynosi świadczenie pieniężne i komu przysługuje?
Zgodnie ze specustawą 40 zł przysługuje osobie goszczącej u siebie uchodźcę, który od 24 lutego 2022 r. przybył do Polski w związku z działaniami wojennymi. Z wnioskiem o świadczenie pieniężne na zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia ukraińskim uchodźcom może wystąpić każdy podmiot, w szczególności osoba fizyczna prowadząca gospodarstwo domowe, jeżeli zapewni na własny koszt zakwaterowanie oraz wyżywienie obywatelom Ukrainy.
Świadczenie pieniężne jest przyznawane za okres faktycznego zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia. Warunkiem otrzymania tego wsparcia jest to, by na daną osobę przyjętą do zakwaterowania na wskazany okres nie wypłacono już świadczenia. Gmina może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia uchodźców.
Dodatkowo nowela wprowadza zapisy, które umożliwią monitorowanie wypłaty świadczeń. Zgodnie z nimi minister ds. informatyzacji będzie prowadził bazę danych wniosków o świadczenie, dzięki której gminy będą mogły weryfikować zawarte w nich informacje. Dane zgromadzone w bazie minister ds. informatyzacji udostępni MSWiA, MRiPS, wojewodom i gminom. Gminy będą mogły skontrolować, czy dla danej osoby nie złożono już wniosku z innym adresem zakwaterowania w tym samym czasie, a także porównywać dane we wniosku z danymi w rejestrze PESEL. Będą mogły też sprawdzić datę wjazdu obywatela Ukrainy do Polski.
Jak wygląda sytuacja z wypłatą świadczeń w poszczególnych gminach powiatu legionowskiego?
Redakcja Gazety Powiatowej postanowiła sprawdzić, ile wniosków wpłynęło dotychczas do urzędów gmin na terenie powiatu legionowskiego i czy zostały już wypłacone pierwsze pieniądze dla osób goszczących u siebie uchodźców z Ukrainy.
Gmina Serock
Pierwszym samorządem z terenu powiatu legionowskiego, który odpowiedział na nasze pytania był Urząd Miasta i Gminy Serock. Z danych przesłanych do naszej redakcji przez urzędników wynika, że na dzień 29 kwietnia wpłynęły 102 wnioski do serockiego magistratu. Do 29 kwietnia Urząd Miasta i Gminy Serock wypłacił 379 tysięcy złotych na podstawie 87 zweryfikowanych wniosków, które dotyczyły 320 uchodźców z Ukrainy.
Legionowo
Następnie nasza redakcja otrzymała odpowiedź z Urzędu Miast Legionowo. Z informacji przekazanych przez urzędników wynika, że do 29 kwietnia Ośrodek Pomocy Społecznej w Legionowie otrzymał 253 wnioski o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy. Jak przekazał w rozmowie z naszym reporterem dyrektor OPS w Legionowie Piotr Mrozek wypłata pierwszych świadczeń pieniężnych ruszyła w piątek (6 maja). Na razie OPS nie podał jeszcze dokładnej kwoty wypłaconych świadczeń (dane za miesiąc maj mają być dostępne na początku czerwca).
Gmina Nieporęt
Kolejną odpowiedź na nasze pytania otrzymaliśmy z Urzędu Gminy Nieporęt. Urzędnicy poinformowali naszą redakcję, że do 30 kwietnia do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Nieporęcie wpłynęło blisko 200 wniosków i obejmują one około 700 obywateli Ukrainy przyjętych do zakwaterowania. W okresie od 20 kwietnia do 30 kwietnia wypłacono kwotę blisko 277 tysięcy złotych, które trafiły do 69 wnioskodawców.
Gmina Wieliszew
Urząd Gminy Wieliszew przekazał naszej redakcji, że do 5 maja do OPS Wieliszew wpłynęły 122 wnioski o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia dla obywateli Ukrainy, które dotyczą 548 osób. Do 5 maja wypłacona została kwota trochę ponad 160 tysięcy złotych, która trafiła do 38 wnioskodawców i dotyczyła 207 uchodźców.
Gmina Jabłonna
W poniedziałek (9 maja) Urząd Gminy Jabłonna poinformował redakcję Gazety Powiatowej, że dotychczas (na koniec kwietnia) do jabłonowskiego magistratu wpłynęły 193 wnioski o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia dla obywateli Ukrainy. Na koniec kwietnia br. Urząd Gminy Jabłonna wypłacił kwotę trochę ponad 575 tysięcy złotych, która trafiła do 155 wnioskodawców i dotyczyła 571 uchodźców.
