Na podstawie zebranych danych ze Stanów Zjednoczonych i Włoch zaobserwowano, że zanieczyszczenie powietrza wpływa na większą śmiertelność z powodu COVID-19.
Nie od dziś wiadomo, że podwyższone stężenie PM2,5 prowadzi do przedwczesnych śmierci u osób z chorobami serca i płuc, zwiększa ryzyko zawału, zaostrza przebieg astmy, nasila zapalenie płuc i kaszel, powoduje trudności w oddychaniu. Badania globalnego obciążenia chorobami uznały zanieczyszczenie powietrza za czynnik ryzyka całkowitej śmiertelności z powodu chorób układu krążenia. Szacuje się, że zła jakość powietrza odpowiedzialna jest za 5,5 miliona przedwczesnych zgonów na całym świecie. W badaniu przeprowadzonym na 60 milionach Amerykanów w wieku powyżej 65 lat stwierdzono, że wzrost PM2,5 o 1 mg/m3 w długotrwałej ekspozycji wiąże się z 0,73% wzrostem śmiertelność. Okazuje się jednak, że w przypadku chorych na COVID taki wzrost zanieczyszczenia powietrza zwiększa ten wskaźnik ponad 20-krotnie.
Wpływ PM2,5 na śmiertelność z powodu COVID-19
Do takich wniosków doszli naukowcy z Harwardu. Badacze biorąc pod uwagę, że długotrwałe narażenie na PM2,5 niekorzystnie wpływa na układ oddechowy i sercowo-naczyniowy, założyli, że takie zanieczyszczenie powietrza może również zaostrzać przebieg COVID-19 i zwiększać ryzyko śmierci z powodu tej choroby. Aby zweryfikować swoją tezę, przeanalizowali dane z 3080 okręgów w Stanach Zjednoczonych, tj. z 98% populacji Stanów Zjednoczonych. Zebrano informacje o stanie powietrza (od 2000 do 2016 roku) i zestawiono je ze statystykami zachorowań i śmierci z powodu COVID-19. W badaniu wzięto pod uwagę 16 czynników zakłócających takich jak: gęstość zaludnienia, procent populacji ≥65, procent życia w ubóstwie, średni dochód gospodarstwa domowego, rozkład przynależności rasowej, procent dorosłej populacji z wykształceniem niższym niż średnie, średnia wartość domu, procent mieszkania zajmowane przez właścicieli, średnia BMI populacji, procent osób palących, liczba łóżek szpitalnych oraz średnia dzienna temperatura i wilgotność względna latem (czerwiec-wrzesień) i zimą (grudzień-luty) dla każdego obszaru.
Wykazano, że wzrost stężenia pyłów PM 2,5 o 1 g/m3 wiąże się z 15% wzrostem wskaźnika zgonów z powodu COVID-19. W przeliczeniu na liczby pacjentów wynik ten sugeruje, że gdyby w Nowym Jorku obniżyć długoterminową średnią stężenia PM2,5 tylko o 1 g/m3, z powodu COVID zmarłoby o 248 osób mniej (spośród 1905 osób, które zmarły do 4 kwietnia 2020r).
Do podobnych wniosków doszli naukowcy z uniwersytetu Aarhus w Danii, którzy analizowali statystyki zgonów z powodu COVID-19 we Włoszech, gdzie w północnej, dużo bardziej zanieczyszczonej, części kraju śmiertelność przekracza do 12% , a w południowej ok. 4,5%. Ich badanie również dowodzi, że ludzie mieszkający w obszarze o wysokim poziomie zanieczyszczeń są bardziej podatni na rozwój przewlekłych chorób układu oddechowego. W związku z tym wysoki poziom zanieczyszczenia w północnych Włoszech uznali za dodatkowy współczynnik wysokiego poziomu śmiertelności z powodu COVID. Badacze zaznaczyli jednak, że pod uwagę należy brać inne ważne czynniki współistniejące takie jak podwyższony średni wiek populacji Włoch, duże różnice między włoskimi regionalnymi systemami opieki zdrowotnej, co mogło mieć większy wpływ na śmiertelność niż samo zanieczyszczenie powietrza.
Zanieczyszczenie powietrza w Polsce a śmiertelność z powodu COVID-19
Analizując oficjalne dane płynące z Polski taką korelację większego współczynnika śmiertelności z powodu COVID z wysokim stężeniem PM2,5 można zaobserwować głównie w województwie śląskim. Tutaj wskaźnik śmiertelności wynosi 5,7% (drugi w Polsce), a powietrze w całym województwie należy do jednego z najbardziej zanieczyszczonych pyłem PM2,5 (wg danych za cały 2016 rok – średnioroczne stężenie PM 2,5 wyniosło 28,5 µg/m3). Niską śmiertelność w parze ze stosunkowo niskim stężeniem PM 2,5 obserwujemy w województwie pomorskim (śmiertelność: 0,66, średnioroczne stężenie PM 2,5: 15 µg/m3).
*Stan na 9 kwietnia, godz. 10:10
**Wartość wskaźnika średniego narażenia dla roku 2016 [µg/m3], Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
