Czym różni się punkt biblioteczny od filii i czy dobór formalny placówki ma wpływ na zakres jej działalności? Czy są sytuacje, w których wskazane jest tworzenie punktów bibliotecznych, jeśli tak to jakie? Czy istnieją jakieś akty prawne regulujące zasady działania takich punktów? Czy likwidacja sieci bibliotecznej obecnie składającej się z Biblioteki Głównej i filii i w jej miejsce utworzenia sieci- Biblioteka-Mediateka z punktami bibliotecznymi to korzystne zmiany dla czytelników? O odpowiedź na te pytania prosimy kierownika Działu Wojewódzkiej Sieci Bibliotek z Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego st. kustosz Barbarę Stępniewską.
„Gmina organizuje i prowadzi co najmniej jedną gminną bibliotekę publiczną, wraz z odpowiednią liczbą filii i oddziałów oraz punktów bibliotecznych” (Art. 19 ust. 2 Ustawy o bibliotekach) – informuje kierownik. Punkt biblioteczny to najmniejsza komórka organizacyjna biblioteki, nieposiadająca własnego księgozbioru, udostępniająca tzw. księgozbiór ruchomy, wymieniany okresowo przez bibliotekę macierzystą. Punkty biblioteczne tworzone są najczęściej w: szpitalach, domach opieki społecznej czy zakładach karnych – dla konkretnych grup użytkowników. Liczba punktów bibliotecznych w województwie mazowieckim systematycznie maleje, np.: w 2002 r. – 251, w 2012 r. – 121. Natomiast filia biblioteczna to zlokalizowana poza biblioteką główną komórka organizacyjna, dysponująca własnym księgozbiorem o różnorodnym profilu, obsługiwana przez etatowych pracowników, obsługująca wszystkie grupy użytkowników z rejonu działania. Poza działalnością podstawową filia biblioteczna może prowadzić również działalność rozszerzoną, np. spotkania autorskie, konkursy czytelnicze itp.
W przypadku likwidacji punktów bibliotecznych, nie ma nawet zastosowania Art. 13 Ustawy o bibliotekach, określający m.in. obowiązki organizatora – w tym zasięgnięcie opinii biblioteki sprawującej nadzór merytoryczny – tak jak ma to miejsce przy zamiarze likwidacji filii.
Mając na względzie odpowiedni dostęp społeczności lokalnej do książki i usług bibliotecznych, punkty biblioteczne nie powinny być tworzone zamiast filii bibliotecznych. Natomiast mediateka może być powołana również jako filia biblioteczna – uzupełnienie funkcjonującej sieci bibliotecznej, z rozszerzoną formą gromadzonych zbiorów (oprócz książek i czasopism również m.in.: płyty, filmy, programy komputerowe, gry dydaktyczne).
