6 czerwca 2024 odbyło się seminarium „Co to znaczy być w spektrum autyzmu, edukacja, samodzielność, praca”, zorganizowane przez Szkołę Podstawową im. Stanisława Moniuszki w Łajskach oraz Fundację „Promień Słońca”. Było to kolejne wydarzenie w ramach XIII Dni Osób z Niepełnosprawnościami miasta Legionowa i powiatu Legionowskiego. W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele rządu RP: Elżbieta Rybicka, starszy specjalista MEN, oraz Piotr Ciszewski, dyrektor biura Rzecznika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Władze samorządowe reprezentowali: Paweł Kownacki, wójt gminy Wieliszew, sekretarz miasta Legionowo Ida Parakiewicz-Czyżma, specjalista ds. Osób z Niepełnosprawnościami miasta Legionowa Wojciech Kowalczyk.
Panel dyskusyjny – edukacja, samodzielność, praca
Panel dyskusyjny poprowadził Marek Tarwacki dyrektor Szkoły Podstawowej im. Stanisław Moniuszki w Łajskach zapraszając do rozmowy Piotra Ciszewskiego zastępcę dyrektora biura Rzecznika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, Pawła Kownackiego wójta Gminy Wieliszew, prof. dr hab. Marzennę Zaorską, Justynę Niegierysz, oraz dr Dorotę Prędkiewicz. W panelu dyskutowano m. in. o tym na co jeszcze zwrócić uwagę, by obiecywana pomoc państwa dla osób ze spektrum autyzmu i ich rodzin była naprawdę skuteczna i na jakim etapie prac jest przyjęta przez Sejm RP i Senat RP uchwała na rzecz osób w spektrum autyzmu i ich bliskich w sprawie wypracowania strategii poprawiającej ich sytuację. Co mogą zaoferować jednostki samorządu terytorialnego w ramach wsparcia osób ze spektrum autyzmu. Adaptacja w szkole: strategie wspierania uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w środowisku edukacyjnym. Tworzenie środowiska wspierającego – czego rodzice potrzebują najbardziej. W trakcie dyskusji padły pytania o pracę dla osób z niepełnosprawnościami, a w tym ze spektrum autyzmu. Również przedstawiono palącą potrzebę budowy systemu opieki i mieszkań wspomaganych. Wójt gminy Wieliszew przedstawił swoją koncepcję tworzenia w gminie mieszkań wspomaganych.
Wystąpienia prelegentów. Wokół spektrum autyzmu.
Prof. dr hab. Marzenna Zaorska omówiła przyczyny, objawy, konsekwencje, diagnostykę oraz możliwości terapii związanych ze spektrum autyzmu. Podkreśliła również istniejące tabu dotyczące tego zaburzenia. Dr Dorota Prędkiewicz omówiła koncepcję neuronów lustrzanych w kontekście spektrum autyzmu, omawiając ich znaczenie historyczne, istotę i założenia. Skupiła się na wpływie neuronów lustrzanych na wczesną imitację oraz hipotezie „rozbitego lustra”. Przedstawiła swoje badania naukowe oparte na tej koncepcji oraz płynące z nich wnioski. Prowadzący Marek Tarwacki w swoim wystąpieniu „Edukacja w spektrum autyzmu” przedstawił warunki, które muszą zostać spełnione we edukacji uczniów ze spektrum autyzmu. -Zmiana myślenia przede wszystkim nauczycieli i pracowników szkoły. – mówił – Dzieci te nie są niegrzeczne, jak się pozornie wydaje, one borykają się ze stresem niewspółmiernie większym niż ich rówieśnicy, czują się zagrożeni, nie rozumieją oczekiwań otoczenia i bez pomocy nie potrafią właściwie odczytywać intencji zarówno kolegów jak i dorosłych. Mają trudność w wyrażeniu swoich potrzeb a to rodzi frustrację i złość, które przyczyniają się do negatywnej oceny ich funkcjonowania. Jednym z głównych powodów negatywnego nastawienia do dzieci ze spektrum jest ich „szczerość”, brak empatii i brak właściwej oceny sytuacji społecznej. Mówią rzeczy, które ranią, jednak nie zdają sobie z tego sprawy. Nie rozumieją, że ich wypowiedzi na temat drugiej osoby jest jedynie stwierdzeniem faktu a nie oceną, która może zranić. Jeśli dorośli będą obrażać się na dzieci, wezmą ich niestosowną uwagę do siebie, poczują się dotknięci a przez to trudno im będzie zmienić swój stosunek do ucznia.- podkreślił prelegent. Oprócz tych wyjaśnień zostały podane konkretne warunki jakie musi spełnić szkoła, aby stała się przyjazna uczniom w spektrum autyzmu. Do ich dobrego przyjęcia potrzebne jest przygotowanie nie tylko budynku, ale całego środowiska rodziców, innych uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły. Profesjonalne podejście, empatia i zrozumienie przyniesie wymierne korzyści dla wszystkich zaangażowanych.
Podsumowanie spotkania
Seminarium „Co to znaczy być w spektrum autyzmu: edukacja, samodzielność, praca” stanowiło istotny krok w kierunku zwiększenia świadomości społecznej na ten temat oraz poprawy warunków życia osób ze spektrum autyzmu i ich rodzin. Dzięki zaangażowaniu specjalistów, aktywistów oraz osób bezpośrednio związanych z problematyką autyzmu, udało się zainicjować ważne rozmowy dotyczące wsparcia osób w spektrum. Dotyczy ono również wszystkich pracujących z nimi, przebywających. Pogłębia zrozumienie i przynosi wyjaśnienia niezrozumiałych dotąd zachowań, a w wielu przypadkach daje narzędzia do rozwiązywania trudnych sytuacji. W seminarium uczestniczyło dużo nauczycieli, rodziców, osób pracujących na rzecz dzieci, młodzieży w spektrum autyzmu. Z rozmów z uczestnikami wynika potrzeba następnych spotkań.
Jerzy Jastrzębski
