W ostatnich latach, okolicę Warszawy, w tym również Gminę Wieliszew dotknęła przyspieszona modernizacja związana z bliskością stolicy oraz lawinową migracją ludności. Tereny, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu stanowiły ostoję natury i tradycji powoli tracą swój charakter a postępujący zanik rolnictwa jako stylu życia i idące za tym zmiany krajobrazu kulturowego odciskają piętno na kondycji miejscowej kultury tradycyjnej. Zachodzi intensywna wymiana ludności związana z napływem mieszkańców nie tylko z dużych miast ale również z innych terenów Polski. Przybywają oni do nas z własnym bagażem kulturowym i dużymi potrzebami, co negatywnie wpływa na zachowanie wartościowej kultury tradycyjnej tego rejonu.
Tymczasem, nasza gmina położona jest w regionie, który wybitny etnograf, badacz i encyklopedysta Oskar Kolberg określał mianem tzw. Mazowsza Leśnego. Tradycje z nim związane mają charakter wielopłaszczyznowy i niezwykle różnorodny i barwny. Istotnymi ich elementami są zaś muzyka oraz kulinaria, które Koło Gospodyń Wiejskich „Kałuszyńskie smaki” w Kałuszynie postanowiło na nowo pokazać mieszkańcom Gminy Wieliszew.
23 czerwca br. mieszkańcy Powiatu Legionowskiego, zarówno ci którzy mieszkają na tym terenie „od zawsze”, jak i ci nowi, zostali zaproszeni na wydarzenie pt. „Roztańczona Gmina Wieliszew- tradycyjna potańcówka na początek lata”. Podczas spotkania, które miało miejsce na terenie przy Remizie OSP Kałuszyn, w tradycyjnych rytmach zagrała bardzo ceniona w świecie muzyki folkowej- Kapela Niwińskich. Zespół, złożony z 6 muzyków przedstawił repertuar zapomnianych utworów tanecznych, które zostały odtworzone na podstawie przekazów i materiałów archiwalnych. Można było posłuchać oraz zatańczyć w rytm melodii, które funkcjonowały w tym regionie, a które poprzez wpływ kulturalny stolicy, w dużej mierze zostały zapomniane. Drabant, Miotlarz czy Kowal oraz bardziej znane -Polka, Oberek i Mazur porwały do tańca mieszkańców w różnym wieku.
Prowadzący wydarzenie opowiadał o tradycjach muzycznych Mazowsza Leśnego, wchodził w relacje z uczestnikami, opowiadał ciekawe anegdoty i zachęcał do tańca. Ubrani w stroje regionalne członkowie naszego rodzimego i ukochanego Zespołu „Promyki”, prowadzili warsztaty taneczne dla uczestników, zachęcając ich do aktywnego udziału w wydarzeniu. Członkowie Koła z Kałuszyna przygotowali tradycyjnie zaaranżowane stoisko kulinarne, na którym zaproszeni goście mogli spróbować tradycyjnych potraw z regionu tzw. „Mazowsza Leśnego”. Zostały one zebrane i opisane w publikacji wydanej przez Koło w 250 egzemplarzach pt. „Wieliszew na talerzu -zbiór przepisów Ziemi Wieliszewskiej”. Były to m.in pierogi sójki, kartacze, żur i bigos kałuszyński, które spotkały się z wielkim uznaniem uczestników.
Postępującego rozwoju i przybliżania się granic stolicy być może nie da się już zatrzymać. Zresztą nie takie są oczekiwania większości mieszkańców, którzy chcą korzystać z komfortu jaki niesie nowoczesność. Jednak, niezmiernie ważne jest kultywowanie powoli zapominanych tradycji lokalnych, których wartość kulturowa jest bezcenna dla podtrzymania lokalnej tożsamości.
Zadanie zostało dofinansowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego Mazowsze serce Polski w ramach konkursu „Kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego 2024.
