W związku z diagnozą mocnych i słabych stron gminy Nieporęt, uczynioną na potrzeby stworzenia jej nowej strategii rozwoju na lata 2022-2030, nieporętczanie znów mogą włączyć się w ten proces. Tym razem mogą zgłaszać swoje uwagi do tych ubranych już w słowa założeń. Konsultacje społeczne w tej sprawie przeprowadzone zostaną do końca października 2022 r.
Nieporęcki magistrat pracuje nad nową Strategią Rozwoju Gminy w latach 2022-2030. Dokument określający najbardziej pożądane kierunki rozwoju gminy, w tym również te inwestycyjne ma powstać do końca 2022 r. Po zdiagnozowaniu mocnych i słabych stron tego samorządu, opracowano strategię jego rozwoju na lata następne. Do tych ubranych już w oficjalne słowa założeń, mieszkańcy gminy mogą teraz składać swoje wnioski i uwagi. – Konsultacje zostaną przeprowadzone w terminie od 21 września 2022 r. do 31 października 2022 r. poprzez zbieranie uwag i opinii z wykorzystaniem formularza konsultacyjnego dostępnego na stronie internetowej gminy – informuje mieszkańców Maciej Mazur, wójt gminy Nieporęt. – Przy opracowaniu strategii oraz jej załączników działał zespół ekspertów, w którego składzie znaleźli się przedstawiciele Pheno Horizon OLP Sp. z o. o. oraz reprezentanci wydziałów Urzędu Gminy Nieporęt. W działania zaangażowani byli również mieszkańcy gminy uczestniczący w procesie partycypacyjnym – lokalni społecznicy, przedstawiciele organizacji społecznych, instytucji, lokalni przedsiębiorcy – dodaje.
Zanim spisano strategię rozwoju gminy Nieporęt w latach następnych, zdiagnozowano mocne i słabe strony tego samorządu oraz określono szanse i zagrożenia związane z jego dalszym rozwojem. Co ważne, w procesie tym uczestniczyli również mieszkańcy tej gminy. Poniżej publikujemy najważniejsze tego typu konkluzje.
Analiza SWOT sytuacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej gminy Nieporęt
Słabe strony:
- Starzejące się społeczeństwo;
- Duży udział ludności napływowej nieproporcjonalny do możliwości przygotowania gminy na przyjęcie nowych mieszkańców;
- Tylko jedna szkoła średnia na terenie gminy;
- Brak rozwiniętej edukacji na temat profilaktyki prozdrowotnej, przedsiębiorczości i edukacji ekologicznej;
- Niewielka w odniesieniu do potrzeb ilość obiektów sportowych;
- Mała aktywność klubów i stowarzyszeń sportowych;
- Mała liczba filii instytucji kultury;
- Słaba dostępność aptek i punktów aptecznych;
- Ograniczony zakres czasowy działania Straży Gminnej
- Powtarzające się zagrożenia komunikacyjne – nadmierne natężenie ruchu i niebezpieczeństwo jego uczestników;
- Przeciętnie rozwinięte procesy partycypacyjne;
- Malejące poczucie tożsamości lokalnej ze względu na napływ nowych mieszkańców niezwiązanych z terenem;
- Niewielki udział pracujących w gminie na rynku pracy;
- Słaba lokalizacja do rozwoju terenów przemysłowych i związanych z przemysłem usług – mało konkurencyjna komunikacyjnie;
- Brak struktur dedykowanych do obsługi procesów partycypacyjnych, konsultacji społecznych, angażowania mieszkańców w życie gminy;
- Brak budżetu obywatelskiego;
- Niewielka część budżetu przeznaczana na transport i łączność, turystykę, a także ochronę zdrowia;
- Koncentracja dużych ośrodków wypoczynkowych, hotelowych na terenie gminy;
- Niewielki udział w rynku turystycznym lokalnych, małych przedsięwzięć – agroturystyki, małych usług itp.;
- Nieduże wydatki na turystykę w ubiegłych latach;
- Niewielkie możliwości rozwoju rolnictwa – słabe gleby;
- Zła jakość powietrza na terenach zabudowanych;
- Emisja zanieczyszczeń z terenów mieszkaniowych jednorodzinnych;
- Niewielka przestrzeń do rozwoju przemysłu i słabe jej skomunikowanie;
- Rozległe tereny wskazywane pod zabudowę, przekraczające znacząco zapotrzebowanie;
- Wytyczne wskazujące nadmierne odrolnienie terenów gminy;
- Duży udział terenów komunikacyjnych w ogóle powierzchni zurbanizowanej;
- Mały udział obszarów zieleni urządzonej w przestrzeniach publicznych gminy;
- Brak aktualności i dostosowania do bieżących potrzeb dużej części planów miejscowych;
- Rozproszone, rozwijane przez parcelację gruntów rolnych zabudowania mieszkaniowe;
- Braki w zagospodarowaniu niektórych z rozproszonych terenów zabudowań– bak utwardzonych dróg, brak infrastruktury sieciowej;
- Nadmiernie eksploatowana infrastruktura komunikacyjna – duży ruch, korki, zagrożenia w ruchu;
- Liczne skrzyżowania i zjazdy na posesje bezpośrednio z głównych dróg;
- Dużo wewnętrznych dróg gminnych o słabej klasie nawierzchni;
- Niekompletna, przeciętnie rozwinięta sieć ciągów pieszych i rowerowych;
- Brak połączeń ponadlokalnych komunikacji publicznej;
- Znikomy rozwój lokalnych instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii– brak niezależności energetycznej;
- Słaba dostępność sieci kanalizacyjnej i przeciętna sieci wodociągowej;
- Brak sieci ciepłowniczej i duży udział nieekologicznych źródeł ogrzewania;
- Brak ekologicznej infrastruktury zagospodarowania odpadów.
Mocne strony:
- Utrzymujący się przyrost ludności;
- Atrakcyjność terenów gminy jako miejsca do zamieszkania;
- Wysoki poziom wydatków na oświatę;
- Dostępność przedszkoli, żłobków i szkół podstawowych;
- Nowoczesne, duże obiekty sportowe pozwalające na organizację imprez sportowych;
- Rozwijanie zasobów Biblioteki Publicznej;
- Dobry dostęp do informacji publicznej na temat opieki zdrowotnej;
- Darmowe programy rehabilitacyjne;
- Prowadzenie programów profilaktycznych;
- Wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań jak defibrylatory AED;
- Sprawne działanie placówek pomocy społecznej;
- Rozwinięte działania na rzecz przeciwdziałania uzależnieniom;
- Skuteczny system monitoringu;
- Podtrzymywanie tradycji lokalnej i pamięci o historii przez stałych, od pokoleń związanych z gminą mieszkańców;
- Niski poziom bezrobocia i duża aktywność zawodowa mieszkańców;
- Wysoki poziom przedsiębiorczości – duża ilość zakładanych w granicach gminy działalności;
- Rozwijający się sektor usług;
- Współpraca i wsparcie przedsiębiorców;
- Rozwinięte struktury organizacyjne gminy;
- Sprawnie prowadzone kanały informacyjne gminy;
- Przynależność gminy do związków gmin i stowarzyszeń;
- Zerowy poziom długu publicznego gminy;
- Nadwyżki finansowe w każdym roku budżetowym;
- Rosnący poziom dochodów gminy;
- Dość duża aktywność inwestycyjna gminy;
- Duża aktywność w pozyskiwaniu zewnętrznych środków finansowych;
- Znaczący potencjał gospodarczy ze względu na korzystne uwarunkowania środowiskowe i krajobrazowe;
- Duża liczba obiektów obsługi branży turystycznej;
- Rozbudowana sieć szlaków turystycznych;
- Zwyżkowy potencjał ruchu turystycznego aż do czasu pandemii;
- Duży udział zielonych terenów rolniczych w ogóle powierzchni gmin;
- Duże zasoby terenów zalesionych w gminie;
- Liczne walory przyrodnicze – siedliska roślin, zwierząt, unikatowe formy krajobrazu;
- Położenie nad Jeziorem Zegrzyńskim;
- Przebieg Kanału Żerańskiego oraz liczne rzeki i mniejsze kanały na obszarze całej gminy;
- Unikatowe korytarze ekologiczne i krajobraz naturalny pomiędzy silnie zurbanizowanymi terenami;
- Ochrona krajobrazowa niemal całego obszaru gminy;
- Utrzymywanie rezerwatów i innych form ochrony przyrody;
- Rozwój systemu informacji o jakości powietrza;
- Niewielki udział terenów zurbanizowanych w ogóle powierzchni gminy;
- Liczba nasadzeń roślin przewyższająca ubytki;
- Pokrycie MPZP większości obszarów gminy;
- Niewielki udział decyzji o warunkach zabudowy w rozwoju struktury zabudowań;
- Dominująca zabudowa jednorodzinna z dużym udziałem zieleni;
- Zwarta struktura w Nieporęcie i rozlokowanie usług na obszarze gminy;
- Duży ruch w budownictwie mieszkaniowym – stopniowe nasycanie rynku i zaspokajanie zapotrzebowania mieszkańców;
- Komunalne zasoby mieszkaniowe w dobrym standardzie;
- Realizacja inwestycji rozwijających sieć drogową;
- Przebieg linii kolejowej przez tereny gminy;
- Plan sieci dróg rowerowych i jego stopniowa realizacja;
- Rozwinięty transport publiczny na trasach lokalnych;
- Infrastruktura energetyczna zaspokajająca potrzeby gminy;
- Duży poziom gazyfikacji gminy, w tym znaczące wykorzystanie gazu sieciowego do ogrzewania mieszkań;
- Funkcjonowanie punktu selektywnej zbiórki odpadów;
- Kultywowanie tradycji i historycznych zasobów kulturowych – szczególnie tradycji niepodległościowych;
- Realizacja programów opieki nad zabytkami;
- Komunalne zasoby mieszkaniowe w dobrym standardzie;
- Realizacja inwestycji rozwijających sieć drogową;
- Przebieg linii kolejowej przez tereny gminy;
- Plan sieci dróg rowerowych i jego stopniowa realizacja;
- Rozwinięty transport publiczny na trasach lokalnych;
- Infrastruktura energetyczna zaspokajająca potrzeby gminy;
- Duży poziom gazyfikacji gminy, w tym znaczące wykorzystanie gazu sieciowego do ogrzewania mieszkań;
- Funkcjonowanie punktu selektywnej zbiórki odpadów;
- Kultywowanie tradycji i historycznych zasobów kulturowych – szczególnie tradycji niepodległościowych;
- Realizacja programów opieki nad zabytkami.
Szanse:
- Realizacja większej ilości programów zajęć pozalekcyjnych dla uczniów szkół w gminie;
- Rozwój oferty sportowo-rekreacyjnej;
- Rozwój mniejszej infrastruktury sportowej;
- Kreowanie nowych miejsc integracji społecznej i realizacji oferty kulturalnej;
- Rozwój zasobów i intensyfikacja działań Ośrodka Kultury i Biblioteki;
- Rozwijanie profilaktyki prozdrowotnej;
- Malejące zapotrzebowanie na pomoc społeczną;
- Poprawa ogólnego poziomu zagrożenia w gminie;
- Aktywizacja organizacji pozarządowych;
- Rozwój platformy partycypacji i form współdecydowania mieszkańców o losach gminy;
- Wykorzystanie potencjału kultywowania lokalnego dziedzictwa;
- Rozwijanie nowych, lokalnych miejsc pracy i biznesów;
- Wsparcie przedsiębiorczości, w szczególności w sektorach takich jak działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, a także innej związanej z rozwojem turystyki;
- Wykorzystanie potencjału przyrodniczego i turystycznego obszarów leśnych;
- Wykorzystanie i rozwój potencjału terenów nad Jeziorem Zegrzyńskim;
- Odkrycie i rozwój potencjału parowów z jeziorami oraz cieków wodnych na terenie gminy;
- Zachowanie w jak największym stopniu chronionego krajobrazu naturalnego i nieinwazyjne wykorzystanie jego potencjału turystycznego;
- Rozwijanie i wprowadzanie nowych form ochrony przyrody w miejscach cennych środowiskowo i krajobrazowo;
- Wykorzystanie walorów terenów objętych formami ochrony przyrody na cele rekreacyjne i turystyczne;
- Ograniczenie lokalnej emisji zanieczyszczeń i poprawa jakości powietrza;
- Rozwijanie systemu ostrzegania, informacji i uświadamiania o zanieczyszczeniu powietrza;
- Rozwój przyjaznej zieleni urządzonej w przestrzeniach publicznych gminy;
- Rosnąca liczba nasadzeń nowej roślinności;
- Ograniczenie nadmiernego rozproszenia zabudowań poprzez aktualizację dokumentów planistycznych – zmniejszenie terenów wskazywanych pod zabudowę i stopniowe ich rozszerzanie w razie takiego zapotrzebowania;
- Przemyślany, dobrze zaprojektowany rozwój zabudowań mieszkaniowych;
- Realizacja nowych dróg odciążających obecny układ komunikacyjny;
- Kompletna realizacja sieci dróg rowerowych i utworzenie spójnego systemu powiązanego z zewnętrznymi sieciami;
- Realizacja multifunkcjonalnej infrastruktury komunikacyjnej, sprzyjającej różnym formom rekreacji letniej i zimowej;
- Poprawa bezpieczeństwa pieszych poprzez realizację chodników i bezpiecznych przejść;
- Zwiększenie dostępności transportu publicznego na terenie całej gminy;
- Rozwój odnawialnych źródeł energii i dążenie do niezależności energetycznej gminy;
- Doprowadzenie kanalizacji i wodociągów do wszystkich terenów zurbanizowanych;
- Ograniczenie nieekologicznych źródeł ciepła i wymiana na ogrzewanie gazowe lub OZE;
- Wykorzystanie potencjału zabytków i innych zasobów historycznych do promowania regionu i rozwoju turystyki;
- Skuteczne działania organów gminy i instytucji podległych na rzecz rozwoju w ich obszarach kompetencji;
- Współpraca w ramach związków gmin i stowarzyszeń;
- Rozwój praktyk i narzędzi partycypacyjnych;
- Usprawnianie i unowocześnianie kanałów informacyjnych online;
- Zwiększenie wydatków na rozwój infrastruktury, turystykę, a także profilaktykę zdrowotną;
- Wykorzystanie oszczędności na cele inwestycyjne gminy w kolejnych latach;
- Pozyskiwanie większej ilości funduszy zewnętrznych (krajowych, unijnych);
- Udział w projektach krajowych i międzynarodowych;
- Rozwój turystyki i rekreacji na terenie gminy;
- Angażowanie mieszkańców, mniejszych przedsiębiorców w rozwój bazy turystycznej i rekreacyjnej;
- Rozwój spokojnej rekreacji na łonie natury;
- Rozwój bazy agroturystycznej i innych małych obiektów turystycznych;
- Wykorzystanie w rozwoju turystyki obiektów sportowych i kulturalnych;
- Rozwój systemu informacji;
- Wykorzystanie walorów przyrodniczych również w przypadku terenów rolniczych.
Zagrożenia:
- Życie zawodowe znacznej części lokalnej społeczności poza granicami gminy;
- Odpływ absolwentów szkół podstawowych do szkół średnich spoza terenu gminy– odpływ potencjalnie wykształconej młodzieży;
- Niewystarczająca ilość odwiedzających obiekty sportowe dla ich utrzymania – generowanie dużych kosztów;
- Spadające zainteresowanie ofertą kulturalną gminy;
- Powtarzające się ograniczenia w możliwości korzystania z oferty kulturalnej i sportowej;
- Mało atrakcyjna oferta wydarzeń i atrakcji;
- Brak dostępności do specjalistycznej opieki medycznej na miejscu;
- Niewystarczająca dostępność środków ratunkowych takich jak AED;
- Wzrastające prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń naturalnych;
- Niewystarczający nadzór policji i Straży Gminnej;
- Wzmożony ruch i większe zagrożenie na drogach;
- Niska aktywność organizacji pozarządowych;
- Marginalizacja aspektów tożsamościowych przez nowe, młodsze społeczeństwo;
- Brak zainteresowania społeczności lokalnym rynkiem pracy;
- Niewystarczające wsparcie dla lokalnych przedsiębiorców;
- Ograniczanie rozwoju rynku przez silne oddziaływanie aglomeracji warszawskiej;
- Brak optymalizacji działania urzędu i instytucji gminnych w przyszłości;
- Brak dialogu z mieszkańcami i dostosowywania działań do ich potrzeb;
- Duże wydatki na utrzymanie instytucji kultury, sportu, rekreacji, a także oświaty i zdrowia;
- Ograniczenie możliwości korzystania ze środków zewnętrznych;
- Brak korzyści dla lokalnych przedsiębiorców i mieszkańców z realizacji oferty turystycznej;
- Wyparcie małych biznesów turystycznych przez duże firmy z branży hotelarskiej i gastronomicznej;
- Brak wystarczającego zainteresowania usługami bazy turystycznej i generowania strat przez obiekty turystyczne, rekreacyjne i sportowe;
- Załamanie rynku turystycznego ze względu na sytuację polityczną i następstwa pandemii;
- Spadek liczby obiektów noclegowych;
- Nadmierne przekształcanie terenów rolniczych na grunty pod zabudowę;
- Nadmierna wycinka lasów i wkraczanie z zabudową na grunty leśne i rolne sąsiadujące z lasami;
- Zanieczyszczenie i nadmierne eksploatowanie wód powierzchniowych w gminie;
- Zaniedbanie i degradacja cieków wodnych i zbiorników na terenie gminy;
- Nadmierne zagospodarowanie terenów w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu – bezpowrotne przekształcenie krajobrazu naturalnego;
- Degradacja terenów objętych formami ochrony przyrody;
- Intensyfikacja rozwoju zabudowań jednorodzinnych i pogłębienie problemu emisji pyłów zawieszonych;
- Nadmierne stosowanie nawierzchni asfaltowych i betonowych w przestrzeniach publicznych gminy;
- Długa realizacja aktualizacji i uzupełniania planów miejscowych;
- Chaotyczny, nieregularny rozwój zabudowań w obrębie rozległych terenów przeznaczonych pod zabudowę;
- Dalszy rozwój zabudowań rozproszonych generujących zwiększone zapotrzebowanie na infrastrukturę i większe koszty jej utrzymania;
- Poświęcanie gruntów zalesionych pod zabudowania;
- Rosnący udział zabudowań deweloperskich słabej jakości z miernymi przestrzeniami publicznymi lub z ich brakiem;
- Brak odpowiedniego zagospodarowania newralgicznych miejsc w sieci drogowej;
- Liczne skrzyżowania i zjazdy na posesje bezpośrednio z głównych dróg generujące zagrożenie;
- Brak ciągów pieszych w newralgicznych, ruchliwych miejscach;
- Marginalizacja transportu publicznego na rzecz prywatnych samochodów;
- Wzrost cen energii elektrycznej i niestabilność dostaw;
- Nienadążanie rozwoju sieci wodociągowo-kanalizacyjnej za tempem rozwoju nowych zabudowań;
- Niestabilny rynek gazu, wzrost cen lub przerwy w dostawach;
- Zbyt wolne tempo odejścia od nie ekologicznych pieców grzewczych;
- Powstawanie dzikich wysypisk śmieci;
- Niewystarczający poziom recyklingu odpadów;
- Zaniedbanie i niszczenie zabytków, oraz stopniowe zanikanie tradycji.
Strategię rozwoju gminy Nieporęt w latach 2022-2030 w głównej mierze oparto na wykorzystaniu ww. szans i mocnych stron tego samorządu i eliminacji ww. zagrożeń i jego słabych punktów. Ze szczegółami tego dokumentu można się zapoznać na stronie internetowej Urzędu Gminy (UG) w Nieporęcie.
