Nasza Historia: Jadwiga Król z Pietrasów (1893–1940)

Jadwiga Król z Pietrasów

Jadwiga Król z Pietrasów (1893–1940) – członek Polskiej Organizacji Wojskowej w Chotomowie, zasłużona działaczka społeczna.

 

Urodziła się 22 stycznia 1893 r. w Chotomowie z ojca Jana Pietrasa, gospodarza z Chotomowa i matki Teresy z Drzazgowskich. Była starszą siostrą peowiaka Stefana Pietrasa. Ukończyła szkołę początkową w Chotomowie, a następnie w 1915 r. dwuletni kurs pedagogiczny dla wychowawczyń ochronek (przedszkoli) w Warszawie. 15 maja 1917 r. wstąpiła do oddziału POW w Chotomowie, którym dowodził Polikarp Wróblewski. Przyjęła wówczas pseudonim „Sowa”. W organizacji zajmowała się kolportażem peowiackich czasopism i ulotek. Udostępniała swoje mieszkanie na nielegalne zbiórki. Dostarczała peowiakom żywność podczas ćwiczeń wojskowych w okolicznych lasach. Udzielała schronienia legionistom zbiegłym z obozu internowania. Wspierała działalność Ochotniczej Straży Ogniowej w Chotomowie, kierowała jej sekcją kulturalno-oświatową. Organizowała i reżyserowała przedstawienia teatralne, z których dochód przeznaczano na działalność POW. W listopadzie 1918 r. brała udział w akcji rozbrojenia Niemców.

 

Międzywojnie

Po odzyskaniu niepodległości szerzyła oświatę wśród żołnierzy WP. W 1919 r. działała w Kole Polskiego Białego Krzyża założonym przy Komendzie Uzupełnień Warszawa Powiat. W tym samym roku wyszła za mąż za Franciszka Króla, z którym miała dwie córki: Irminę po mężu Pietrzak-Szpigiel (1920–1988) oraz Wandę po mężu Nowak (1928–2006). W latach 1920–1923 pracowała jako nauczycielka w szkołach powszechnych, m.in. w Winnicy w gminie Jabłonna. W 1925 r. po ukończeniu kursu akuszerii w szpitalu przy ul. Karowej podjęła pracę w tym zawodzie. Do wybuchu II wojny przyjęła większość porodów w Chotomowie. Była zatrudniona przez Ubezpieczalnię Społeczną, a także prowadziła praktykę prywatną. Jednocześnie działała społecznie. W 1930 r. wybrano ją przewodniczącą chotomowskiego koła Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, organizacji wspierającej politykę J. Piłsudskiego. W marcu 1937 r. została odznaczona Medalem Niepodległości. Mieszkała wówczas w drewnianym domu w Chotomowie przy ul. Kolejowej 32 (dziś ul. Partyzantów 20). Jej mąż był funkcjonariuszem urzędu śledczego Policji Państwowej na Pradze.

 

II Wojna Światowa

W czasie obławy na Cmentarzu Bródnowskim na przestępców, którzy urządzili skrytkę w jednym z grobowców, został postrzelony w nogę. Po zwolnieniu z policji, jako inwalida prowadził tuż przed II wojną światową kiosk „Ruchu” na przystanku PKP w Chotomowie. W sierpniu 1940 r. Franciszek Król otrzymał wezwanie do Warszawy, w celu zdania pistoletu, na który miał pozwolenie jako dawny funkcjonariusz policji. Prawdopodobnie był to pretekst, aby wyszedł z domu. W czasie jego nieobecności gestapo przyjechało do Chotomowa i aresztowało Jadwigę. Prawdopodobnie została ona wydana jako aktywna działaczka społeczna i niepodległościowa, która czynnie występowała przeciw Niemcom w 1918 r. W czasie rewizji gestapowcy odnaleźli akt nadania jej Medalu Niepodległości. Przez kilka dni nic nie było wiadomo o losie zatrzymanej. Dopiero po dłuższych staraniach rodzina otrzymała wiadomość o możliwości odebrania jej zwłok z kostnicy szpitalnej przy ul. Oczki w Warszawie. Po otwarciu trumny okazało się, że kobieta miała uraz głowy, która była zabandażowana. Uznaje się, że została zamordowana przez gestapo, a dniem jej śmierci jest 28 sierpnia 1940 r. Jadwigę Król pochowano na cmentarzu parafialnym w Chotomowie.

Jacek Emil Szczepański