Nasza Historia: Kpt. Zbigniew Burzyński (1902–1971)

Burzyński

Kpt. Zbigniew Burzyński (1902–1971) – oficer WP, dwukrotny zwycięzca w zawodach balonowych o puchar Gordona Bennetta, mieszkaniec Legionowa w latach 1924–1939. Jego postać upamiętnia nazwa ulicy na osiedlu Piaski (przy stacji PKP).

Burzyński urodził się 31 marca 1902 r. w Żółkwi. Był synem Władysława, doktora praw i dyplomowanego leśnika oraz Zofii z Hessów. Do szkoły średniej uczęszczał we Lwowie, Wiedniu i Krakowie. W 1918 r. działał w Polskiej Organizacji Wojskowej na terenie Krynicy i Krakowa. W maju 1920 r. po uzyskaniu świadectwa dojrzałości w Korpusie Kadetów kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu. Po jej ukończeniu w lutym 1921 r. otrzymał przydział do 1. Pułku Artylerii Górskiej w Nowym Targu. Trzy miesiące później został skierowany do Oficerskiej Szkoły Aeronautycznej w Toruniu na kurs obserwatorów balonowych. W kwietniu 1922 r. ukończył OSA i na stałe związał się z wojskami balonowymi. Początkowo służył w Toruniu w 3. Batalionie Balonowym. W tym czasie uczestniczył w montażu sterowca „Lech” zakupionego we Francji. W 1924 r. odbył miesięczny staż fabryczny w wojskowych zakładach balonowych w Chalais-Meudon koło Paryża. Po powrocie został przeniesiony do Centralnego Zakładu Balonowego w Legionowie. Będąc kierownikiem warsztatu powłokowego, uruchomił produkcję pierwszych polskich powłok balonowych (do balonów obserwacyjnych i kulistych wolnych). W 1929 r. został przeniesiony do nowo utworzonego 2. Batalionu Balonowego w Legionowie, w którym dowodził 2. kompanią balonów obserwacyjnych, a także pełnił funkcję adiutanta batalionu. Następnie objął stanowisko komendanta parku w 2. Batalionie Balonowym. Funkcję tę pełnił do kwietnia 1939 r., po czym przeniesiono go do Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej MSWojsk na stanowisko referenta zapór balonowych. 2 września 1939 r. objął w Legionowie dowództwo 6. kompanii balonów obserwacyjnych, z którą uczestniczył w wojnie obronnej.

W latach 1925–1938 czynnie uprawiał sport balonowy. W 1925 r. po raz pierwszy startował w I Krajowych Zawodach Balonów Wolnych im. A. Wańkowicza. Począwszy od 1932 r. sześciokrotnie uczestniczył w Międzynarodowych Zawodach Balonów Wolnych o Puchar im. Jamesa Gordona Bennetta, dwukrotnie zajmując pierwsze miejsce (1933, 1935). 16 września 1935 r. podczas lotu z Władysławem Wysockim balonem „Polonia II” ustanowił dwa rekordy lotu: odległości (1650,474 km) i długotrwałości (57 h 54 min). 29 marca 1936 r. podczas lotu naukowego z dr. Konstantym Jodko-Narkiewiczem osiągnął na balonie „Warszawa II” wysokość 10 835 m. Wynik ten FAI zatwierdziła jako oficjalny ówczesny rekord wysokości. W 1938 r. był sekretarzem Komitetu Organizacyjnego I Polskiego Lotu Stratosferycznego, jednocześnie został wyznaczony jako pilot stratostatu „Gwiazda Polski”. Na skutek awarii lot się nie odbył.

Po II wojnie był współinicjatorem reaktywowania sportu balonowego i jego czynnym propagatorem. W 1956 r. został przewodniczącym nowo powołanej Rady Balonowej przy Aeroklubie PRL. W latach 1956–1969 opracował dokumentację balonów wolnych, prowadził wykłady na kursach pilotów, instruktorów i mechaników balonowych. Wyszkolił 14 pilotów, w tym 3 instruktorów. Opublikował kilka książek, m.in. „Kościuszko” nad Ameryką (1934), Pomiędzy chmurami (1936), Balonem przez kontynenty (1956 i 1969).  Zmarł 30 grudnia 1971 r. w Warszawie, gdzie został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

Jacek Emil Szczepański