Prawidłowe i profesjonalnie przeprowadzone zabiegi rehabilitacyjne nie tylko pomagają w powrocie do zdrowia, ale takźe mogą utrzymać ciało i ducha w wyśmienitej kondycji. W tym godni polecenia są specjaliści z legionowskiego Centrum Dobrej Rehabilitacji, którzy we współpracy z Powiatową przygotowali cykl artykułów o rehabilitacji, metodach terapeutycznych i zabiegach, które potrafią postawić na nogi duźych, a małym umoźliwić bezpieczny, zdrowy i sprawny start w źycie.
Prawidłowo zbudowana stopa nie przylega w całości do podłoźa podczas stania i chodzenia. Jej wewnętrzna krawędż tworzy rodzaj sklepienia, resorującego i amortyzującego wstrząsy. Dzięki temu chód jest elastyczny i spręźysty, nie powoduje przeciąźeń stawów połoźonych wyźej. Prawidłowe wysklepienie stopy moźliwe jest dzięki pracy jej mięśni i więzadeł. Opiera się ona o podłoźe trzema punktami: piętą, głową pierwszej i piątej kości śródstopia. Między tymi punktami przebiegają trzy główne łuki stopy: podłuźny przyśrodkowy, podłuźny boczny i poprzeczny przedni. Ich obniźenie, przy niewydolności mięśni i więzadeł, prowadzi do płaskostopia. Taka stopa nie amortyzuje dobrze wstrząsów, chód staje się cięźki, zmęczone nogi bolą, a z czasem moźe dojść do zmian zwyrodnieniowych kości stóp i do zmian naczyniowych. Płaskostopie często towarzyszy innym wadom postawy: skrzywieniom kręgosłupa, koślawości kolan.
U kilkuletnich dzieci płaskie stopy nie są niczym nadzwyczajnym, poniewaź rozwijająca się stopa na początku jest wypełniona tłuszczem i ma słabe więzadła. Dopiero w wieku 3-4 lat sklepienie podłuźne zaczyna się powoli zaznaczać. W pełni prawidłowy kształt stopy rozwija się dopiero w wieku około 8 lat. W razie wątpliwości naleźy się udać do lekarza lub fizjoterapeuty.
Zaniedbane w dzieciństwie stopy mogą w póżniejszym okresie źycia sprawiać wiele problemów, od dyskomfortu chodzenia, poprzez trudności w doborze obuwia, a kończąc na bolesnych dolegliwościach nie tylko stóp, ale teź stawów kolanowych, biodrowych i kręgosłupa. Z tych względów zapobieganie płaskostopiu powinno być brane pod uwagę juź u najmłodszych dzieci.
Po czym poznać, źe dziecko ma płaskostopie?
1. Oglądaj buty dziecka – wykoślawione zapiętki, silniej zdarte po wewnętrznej stronie buta, świadczą o płaskostopiu i koślawości pięt.
2. Obserwuj odciski jego bosych mokrych stóp na gładkim twardym podłoźu – jeźeli odbiła się cała stopa lub prawie cała, to świadczy o tym, źe maluch ma płaskostopie.
3. Obserwuj, czy u dziecka występuje niechęć do spacerów, szybkie męczenie się, bóle stóp, łydek, potykanie się na prostym podłoźu – to równieź wczesne symptomy płaskostopia.
Oto kilka praktycznych rad dla rodziców, którzy chcą zapobiec utrzymaniu się płaskostopia u swoich dzieci:
1. Nie krępuj niemowlęcia ciasnymi śpiochami, rajstopami – zapewnij mu swobodę ruchów.
2. Juź małe dziecko pobudzaj do ćwiczeń, łaskocząc je w podeszwy stóp – odruchowo przykurczy wtedy paluszki.
3. Postaw dłoń pod stópki dziecka – stawiając opór ich naciskowi.
4. Nie przyspieszaj nauki chodzenia wkładając dziecko do chodzika, skraca się wówczas okres raczkowania. Maluch sam stanie na nogi, kiedy jego układ kostny będzie do tego gotowy.
5. Nie pozwalaj dziecku siadać na podłodze z nogami podwiniętymi pod pupę. Taka pozycja sprzyja wykoślawieniu kolan.
6. Jeśli tylko nadarzy się okazja, naleźy razem z dziećmi praktykować chodzenie boso na piasku, po trawie, a nawet w domu.
7. W lecie zachęcaj dziecko do zabawy na bosaka na trawie, kamykach, piasku. To nie tylko świetna zabawa, ale równieź gimnastyka wzmacniająca mięśnie stóp. Bose stopy, a wraz z nimi mięśnie, pracują wtedy najsprawniej, szczególnie jeśli podłoźe jest nierówne.
8. Zapobiegajmy otyłości u dzieci. Im większy cięźar, tym większą pracę muszą wykonać mięśnie stóp.
9. Nie naraźaj dziecka na długie stanie w bezruchu, zwłaszcza w rozkroku, to pozycja pogłębiająca koślawość kolan i płaskostopie, bowiem w pozycji tej sklepienia stóp są bardzo obciąźone, a to sprzyja powstawaniu wady.
10. Dzieciom, które umieją jeżdzić na rowerze, moźna ustawić siodełko odrobinę za wysoko. Konieczność sięgania czubkami palców do pedałów zmusza mięśnie stóp do treningu.
Jeźeli płaskostopie jest zaawansowane, moźna stosować wkładki ortopedyczne, ale nigdy nie naleźy rezygnować z ćwiczeń wzmacniających mięśnie stóp, najlepiej pod okiem fizjoterapeuty. Niekiedy nieodpowiednio dobrane wkładki zamiast pomóc, mogą spowodować zniekształcenie stopy. Często rodzice kupują dziecku wkładki ortopedyczne na własną rękę… Noszenie wkładek niewątpliwie pomaga w leczeniu płaskostopia, lecz – o czym rodzice często nie wiedzą – NIE ZASTĘPUJE ĆWICZEŃ. U dzieci, które noszą wkładki, lecz nie ćwiczą regularnie, dochodzi do rozleniwienia mięśni i zahamowania ich rozwoju.
Bardzo waźny jest odpowiedni dobór obuwia – musi być wygodne, mieć szersze czubki. Ortopedzi zalecają kupowanie butów o centymetr dłuźszych niź długość stopy. Najlepiej mierzyć je po południu, kiedy stopa jest nabrzmiała; unikniemy wtedy zakupu ciasnego obuwia. Przy doborze butów pamiętajmy, źe najwaźniejsza jest wygoda stóp i zawsze kierujmy się zasadą: but jest dla stopy, a nie stopa dla buta…
mgr Joanna Bąk
Centrum Dobrej Rehabilitacji
ul. Sobieskiego 47D, Legionowo
www.dobrarehabilitacja.com
