190, 150 i 100-letnie dęby harcerzy Szarych Szeregów – Zieńko, Arab i Huragan – lada dzień staną się kolejnymi legionowskimi pomnikami przyrody. Drzewa rosną na placu między spółdzielczymi wieżowcami nr 44 i 46 między ulicami Piotra Wysockiego, Cypriana Kamila Norwida, Ogrodową i generała Józefa Sowińskiego w Legionowie. Niedaleko tego miejsca ratusz planował zbudować blok z mieszkaniami chronionymi dla niepełnosprawnych.
Do zacnego grona już liczonych w dziesiątkach dębów szypułkowych m. in. Piastowskich, Kupieckich, Hubalczyków, Józefa, Edwina, Gucia, Dziadka, Feliksa, Edwarda, Kacpra, Stanisława, Jagiellończyka, Husarza, Jagiełło, Zwycięstwa, Władysława, Sobieskiego, Wilanowskiego i Mariana – które w ostatnich 3 latach uzyskały status legionowskich pomników przyrody, teraz mają dołączyć kolejne 3 wiekowe dęby – Zieńko, Arab i Huragan. Drzewa mają zostać nazwane pseudonimami nastoletnich harcerzy Szarych Szeregów, którzy zginęli podczas walk toczących się na terenie Legionowa podczas powstania warszawskiego. Dęby harcerzy Szarych Szeregów rosną na placu między spółdzielczymi wieżowcami nr 44 i 46 między ulicami Piotra Wysockiego, Cypriana Kamila Norwida, Ogrodową i generała Józefa Sowińskiego w Legionowie tj. w przestrzeni, nieopodal której w przeszłości toczyły się wspomniane walki, a w której jeszcze nie tak dawno miasto chciało zbudować blok z mieszkaniami chronionymi dla niepełnosprawnych. Decyzję w tej sprawie podejmą radni podczas miejskiej sesji zaplanowanej na następną środę, 26 kwietnia 2023 r.
Dlaczego?
Dęby szypułkowe harcerzy Szarych Szeregów rosną w skupisku. Najstarszy z nich, 190-letni Zieńko mierzy 18 metrów, 150-letni Arab 14 metrów, a 100-letni Huragan 16 metrów. Wszystkie drzewa są w dobrej kondycji fizjologicznej – posiadają dobrze wykształcone konary, gałęzie i pędy tworzące zwarte i rozłożyste korony. – Grupa wspomnianych drzew zasługuje na ochronę. Drzewa rosną na otwartym placu osiedlowym położonym pomiędzy wieżowcami w centrum miasta. Drzewa są obecne od początku istnienia lokalnych wspólnot mieszkańców. Towarzyszą kolejnym pokoleniom Legionowian dając schronienie w upalne dni, tworząc przepiękny widok z okien i balkonów okolicznych bloków. Do wspomnianych drzew istnieje swobodny dostęp, co ma dodatkowy wymiar edukacyjny, społeczny i kulturowy. Objęcie przedmiotowych drzew ochroną prawną i otoczenie szczególną opieką pozwoli na ich zachowanie dla przyszłych pokoleń – dowiadujemy się z uzasadnienia projektu uchwały w przedmiotowej sprawie.
Na cześć harcerzy Szarych Szeregów
Skupisko 3 wiekowych dębów szypułkowych rosnących w centrum Legionowa ma się stać kolejnym miejskim pomnikiem przyrody. Władze miasta chcą go nazwać dębami harcerzy Szarych Szeregów. – Nazwa ta jest związana z wydarzeniami, które rozegrały się w pobliżu 2 sierpnia 1944 r. Tego dnia w Legionowie w ramach działań powstania warszawskiego prowadzone były przez Armię Krajową walki o utrzymanie kontroli nad szosą Jabłonna-Zegrze (dzisiejsza ulica Warszawska). W ich trakcie pomiędzy ulicami Jagiellońską, a Stefana Batorego znalazła się grupa harcerzy Szarych Szeregów z drużyny Jerzego Latochy „Dęba”, którzy wykonywali zadania obserwatorów i łączników: Zenon Kałamaja „Zieńko” (16 l.), Zbigniew Zakrzewski „Arab” (16 l.) i Sławomir Klejment „Huragan” (15 l.). Około południa wyżej wymienieni harcerze znaleźli się pod ostrzałem niemieckich czołgów, które najechały od strony Jabłonny. W jego wyniku śmierć na miejscu ponieśli Zenon Kałamaja i Sławomir Klejment. Ciężko ranny Zbigniew Zakrzewski został przewieziony do szpitala powstańczego przy ulicy Adama Mickiewicza i tam zmarł 5 sierpnia. Pogrzeby tych harcerzy przekształciły się w manifestacje patriotyczne, w których tłumnie wzięli udział mieszkańcy Legionowa – tak wydarzenia z przeszłości z udziałem wspomnianych harcerzy opisuje Muzeum Historyczne w Legionowie. – Nadanie pomnikowi przyrody nazwy Dęby harcerzy Szarych Szeregów pozwoli na upamiętnienie tych konkretnych postaci zasłużonych w historii nie tylko miasta, ale i całej ojczyzny – argumentują tymczasem władze Legionowa w projekcie uchwały ustanawiającej wspomniane drzewa kolejnym legionowskim pomnikiem przyrody.
Inicjatywa mieszkańców ze spółdzielczych wieżowców
Z inicjatywą ustanowienia powyższych dębów szypułkowych kolejnymi legionowskimi pomnikami przyrody wystąpił we wrześniu 2022 r. Bartłomiej Mielnicki, jeden z legionowian zamieszkałych w okolicy. Pomysł ten poparli także i inni lokatorzy ze spółdzielczych bloków stojących w sąsiedztwie tych okazałych drzew. Informowaliśmy o tym w przeszłości w tej wiadomości.
Blok z mieszkaniami chronionymi nie powstanie przy Norwida
W 2022 r. władze Legionowa chciały wznieść na wskazanym placu blok z mieszkaniami chronionymi dla osób niesamodzielnych. Na początku 2023 r. okazało się jednak, że tego typu inwestycja zrealizowana zostanie przy ulicy Jasnej na Grudziach. O wycofaniu się z realizacji wspomnianego przedsięwzięcia w centrum Legionowa informowaliśmy w tej wiadomości.
Obowiązki i zakazy
Ustanowienie 3 dębów rosnących na otwartej przestrzeni na wskazanym spółdzielczym blokowisku legionowskim pomnikami przyrody sprawi, że miasto przejmie na siebie obowiązki monitoringu ich stanu zdrowotnego oraz cięć pielęgnacyjnych, sanitarnych i awaryjnych. Obowiązki te pociągną za sobą również pewne zakazy. Mianowicie w miejscach, w których rosną te leciwe dęby szypułkowe będą obowiązywały zakazy m. in. umieszczania reklam, przekształcania terenów, wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających ich rzeźbę oraz zanieczyszczania znajdującej się na tych działkach gleby.
