Nasza Historia: Jakubowscy – rodzina wójtów gminy Zegrze

Bez nazwy-1

Roman Jakubowski, wójt gminy Zegrze w latach 1938-1939 (zbiory rodziny Jakubowskich)

Rodzina Jakubowskich pochodząca z Ludwinowa Zegrzyńskiego jest od lat znana i szanowana. Jej członkowie byli zaangażowani w działalność społeczną, a dwóch z nich, Jan i Roman Jakubowscy (ojciec i syn), zostali wójtami gminy Zegrze, której siedziba mieściła się w Serocku.

Na początku warto wspomnieć o teściu Jana Jakubowskiego, Hilarym Łaniewskim, który też był wójtem gminy Zegrze. Urodził się w 1850 (1854) r. Jego żoną była Antonina z Delewczyńskich z którą miał 4 córki i 3 synów. Funkcję wójta sprawował prawdopodobnie w latach 1889-1906. Był jednym z witających cara Mikołaja II,  który w 1897 r. przybył na uroczyste otwarcie twierdzy w Zegrzu, ale jego zdeterminowana postawa w obronie polskości, budziła szacunek mieszkańców gminy. Dużym zaufaniem darzyła go społeczność żydowska. Jako wójt był inicjatorem powstania 3-oddziałowej szkoły  w Maryninie. Zmarł w 1925 r. i został pochowany na cmentarzu w Woli Kiełpińskiej. W 1938 r. zmarła jego żona.

Jan Jakubowski (ur. 1868) ożenił się z Wiktorią (ur. 1879), najstarszą córką Antoniny i Hilarego Łaniewskich. Jakubowski był właścicielem dużego gospodarstwa w Ludwinowie Zegrzyńskim. W 1906 r. objął funkcję wójta gminy Zegrze, bezpośrednio po teściu, i pełnił ją prawdopodobnie do początku I wojny światowej. W wolnej Polsce był delegatem do sejmiku powiatowego w Pułtusku. Był też piłsudczykiem i aktywnym działaczem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR). W 1939 r., mając 71 lat, napisał głośny list do Ministra Spraw Wojskowych, w którym deklarował udział własny, synów i zięciów w obronie Ojczyzny. Zmarł w tym samym roku i został pochowany w Woli Kiełpińskiej. Jego żona zmarła w 1963 r.

Jan Jakubowski, wójt gminy Zegrze w latach 1906-1914 (zbiory rodziny Jakubowskich)

Jan Jakubowski, wójt gminy Zegrze w latach 1906-1914 (zbiory rodziny Jakubowskich)

 

Jan i Wiktoria Jakubowscy mieli 7 synów i 3 córki (nie licząc dwojga dzieci zmarłych we wczesnym dzieciństwie). Najstarszy Leonard (ur. 1897) brał udział w walkach o Lwów w 1918 r. oraz w wojnie z bolszewikami w 1920 r. Helena (ur. 1900), aktorka teatru amatorskiego w Woli Kiełpińskiej, zmarła młodo –  w wieku 22 lat. Marian (ur. 1904) został prawnikiem, a Janina (ur. 1908) dentystką.  Józef (ur. 1910) był inżynierem-elektrykiem i po II wojnie światowej pracował w Fabryce Samochodów Osobowych w Warszawie. Feliks (ur. 1912) ukończył filologię romańską. W okresie okupacji czynnie działał w Armii Krajowej wraz bratankiem Michałem Jakubowskim (synem Leonarda). Zofia urodziła się w 1914 r. Edmund (ur. 1917) był nauczycielem. Najmłodszy Tadeusz (ur. 1921) był ekonomistą. Gospodarstwo po ojcu w Ludwinowie Zegrzyńskim objął Roman (ur. 1902).

W 1920 r. Roman Jakubowski zaciągnął się jako ochotnik do wojska i brał czynny udział w wojnie z bolszewikami. Potem ukończył szkołę rolniczą w Golądkowie. W 1923 r. wstąpił do Związku Młodzieży Wiejskiej i założył w Ludwinowie Zegrzyńskim koło ZMW „Bratnia Pomoc”. Skupiało ono młodzież głównie z Ludwinowa, Woli Kiełpińskiej, Karolina i Marynina. Organizacja ta zainicjowała budowę Domu Ludowego w Szadkach. Tuż przed wojną został wójtem gminy Zegrze (1938-1939). W Izbie Pamięci i Tradycji Rybackich w Serocku znajduje się jego medalion wójtowski i pieczęć podarowana przez rodzinę. W 1942 r. Roman Jakubowski z rodziną został wyrzucony ze swojego gospodarstwa, które objął volksdeutsch Adolf Sommerfeld z Łachy. W czasie okupacji Roman Jakubowski działał w konspiracyjnym ruchu ludowym, a po wojnie zmagał się z władzą komunistyczną, ale jego gospodarstwo przetrwało.

Medalion wójta Romana Jakubowskiego (zbiory IPiTR, dar rodziny Jakubowskich)

W lipcu 1945 r. Roman Jakubowski ożenił się z Zofią z Cichockich (ur. 1920), której rodzina mieszkała w okolicach Płońska, gdzie jej ojciec miał gospodarstwo rolne. Zofia i Roman Jakubowscy mieli 4 synów. Najstarszy Jan (ur. 1946) ukończył Szkołę Główną Planowania i Statystyki (dziś SGH) i niemal całe życie zawodowe pracował w Narodowym Banku Polskim. Wiktor (ur. 1948) ukończył Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Łączności w Zegrzu i potem służył w sztabie Pomorskiego Okręgu Wojskowego. Ludwik (ur. 1951) przejął po ojcu gospodarstwo rolne w Ludwinowie Zegrzyńskim. Najmłodszy Zygmunt (ur. 1954) ukończył Politechnikę Warszawską, potem wyjechał za granicę, a po powrocie w 1993 r. podjął pracę w Urzędzie Dozoru Technicznego.

Pieczęć wójta Romana Jakubowskiego (zbiory IPiTR, dar Jana Jakubowskiego, syna)

Pieczęć wójta Romana Jakubowskiego (zbiory IPiTR, dar rodziny Jakubowskich)

 

Roman Jakubowski zmarł w 1979 r. i został pochowany w Woli Kiełpińskiej. Jego żona zmarła w 2020 r. i została pochowana na tym samym cmentarzu, w pobliżu grobu Hilarego Łaniewskiego, w mogile wspólnej ze szwagierką Heleną Jakubowską.

Mirosław Pakuła

Ważniejsze źródła:

  1. Relacja i dokumenty udostępnione przez Jana Jakubowskiego syna.